ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ પર સંયુક્ત સંસદીય સમિતિ નો અહેવાલ ગુરુવારે રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આનાથી ભારતમાં પ્રથમ ડેટા સુરક્ષા કાયદાનો માર્ગ મોકળો થયો છે. ભારત વિશ્વભરની સૌથી મોટી ઇન્ટરનેટ અર્થવ્યવસ્થાઓમાંની એક છે અને વૈશ્વિક ટેક ટેલેન્ટને પણ પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે. ‘ડેટા ઈઝ ધ ન્યૂ ઓઈલ’ને ધ્યાનમાં રાખીને આ અંગે સ્પષ્ટ કાયદો હોવો જરૂરી છે.
સમિતિ દ્વારા રજૂ કરાયેલા અહેવાલ પર ટૂંક સમયમાં ચર્ચા કરવામાં આવશે. જો પસાર કરવામાં આવે, તો આ કાયદો વ્યક્તિગત અને બિન-વ્યક્તિગત ડેટાના સંરક્ષણને પ્રાથમિકતા આપે છે. વધુ મહત્ત્વની વાત એ છે કે ડેટા પ્રોટેક્શન માટે એક ઓથોરિટી હશે.
બિલની મુખ્ય વિશેષતાઓ દ્વારા જાણો કે ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ તમને તમારા ઑનલાઇન જીવનમાં કેવી રીતે મદદ કરવા માંગે છે.
- સંમતિ ફ્રેમવર્ક, હેતુ મર્યાદા, સંગ્રહ મર્યાદા અને ડેટા મિનિમાઇઝેશન જેવા ખ્યાલોને પ્રોત્સાહન
- પર્સનલ ડેટા એકત્ર કરતી સંસ્થા ડેટા ફિડ્યુસિયરી વ્યક્તિની સ્પષ્ટ સંમતિ સાથે ચોક્કસ હેતુ માટે જરૂરી હોય તે જ ડેટા એકત્રિત કરી શકે છે.
- વ્યક્તિને વ્યક્તિગત ડેટા પ્રાપ્ત કરવાનો, ખોટો ડેટા સુધારવાનો, ડેટાને ભૂંસી નાખવાનો, ડેટાને અપડેટ કરવાનો, ડેટાને અન્ય વિશ્વાસુઓને પોર્ટ કરવાનો અને વ્યક્તિગત ડેટાની જાહેરાતને પ્રતિબંધિત અથવા અટકાવવાનો અધિકાર પ્રદાન કરવા માટે
- ડેટા પ્રોટેક્શન ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા તરીકે ઓળખાતી સત્તાની સ્થાપના કરવી, જેમાં એક અધ્યક્ષ સામેલ હશે અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા નિયુક્ત કરેલા છ કરતાં વધુ ફુલ ટાઈમ સભ્યો નહીં હોય.
- સત્તાધિકારી ડેટા પ્રિન્સિપાલના હિતોનું રક્ષણ કરશે, વ્યક્તિગત ડેટાના કોઈપણ દુરુપયોગને અટકાવશે, સૂચિત કાયદાની જોગવાઈઓનું પાલન સુનિશ્ચિત કરશે અને ડેટા સંરક્ષણ અંગે જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપશે.
- સોશિયલ મીડિયા મધ્યસ્થી સંબંધિત જોગવાઈનો ઉલ્લેખ કરવો કે જેની ક્રિયા ચૂંટણી લોકશાહી, રાજ્યની સુરક્ષા, જાહેર વ્યવસ્થા અથવા ભારતની સાર્વભૌમત્વ અને અખંડિતતા પર નોંધપાત્ર અસર કરે છે.
- ડેટા ફિડ્યુસિયરીના નિર્ણયથી નારાજ થયેલા ડેટા પ્રિન્સિપાલ ફરિયાદ કરવા માટે ઓથોરિટીનો સંપર્ક કરી શકે છે.
- કેન્દ્ર સરકારને સરકારની કોઈપણ એજન્સીને સૂચિત કાયદાની કામગીરીમાંથી મુક્તિ આપવા માટે સત્તા આપવી.
- સારા ડેટા સુરક્ષા પ્રથાઓને પ્રોત્સાહન આપો અને સત્તાધિકારીઓને આ કાયદાનું પાલન કરવા માટે સશક્તિકરણ બનાવા.
- આ અધિનિયમની જોગવાઈઓ હેઠળ લાદવામાં આવનારી સજા અને વળતરનો નિર્ણય લેવાના હેતુ માટે નિર્ણાયક અધિકારીઓની નિમણૂક કરવી.
- કોઈપણ અપીલની સુનાવણી અને નિકાલ માટે એપેલેટ ટ્રિબ્યુનલની સ્થાપના
- સૂચિત કાયદાની જોગવાઈઓના ઉલ્લંઘન માટે દંડ અને દંડ લાદવાની જોગવાઈ
