ઉત્તરાખંડના ચમોલી જિલ્લામાં જ્યારે તમે બદ્રીનાથથી ત્રણ કિલોમીટરની ઉંચાઈ પર જાઓ છો, ત્યારે તમને એક ગામ જોવા મળશે. આ ગામ માના ગામ તરીકે ઓળખાય છે. આ ગામ ચીનની સરહદને અડીને આવેલું છે અને ભારતનું છેલ્લું ગામ છે. અહીં એક દુકાન પણ છે, જ્યાં મોટા અક્ષરોમાં લખેલું છે ‘હિન્દુસ્તાનની છેલ્લી દુકાન’. જ્યારે પણ ઉત્તરાખંડની મુલાકાત લેનારા લોકો બદ્રીનાથ ધામની મુલાકાત લે છે, તેઓ ચોક્કસપણે માના ગામની મુલાકાત લે છે કારણ કે અહીંનો ઈતિહાસ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. જાણો માના ગામ સાથે જોડાયેલી ખાસ વાતો.
માના ગામ હિમાલયની સુંદર ટેકરીઓથી ઘેરાયેલું છે અને દરિયાની સપાટીથી 19,000 ફૂટની ઉંચાઈ પર આવેલું છે. ભારત અને તિબેટની સરહદે આવેલા આ ગામમાં રાંડપા જાતિના લોકો વસે છે. અહીં લગભગ 60 ઘરો છે, જે લાકડાના બનેલા છે. માણા ગામનો ઈતિહાસ મહાભારતના સમય સાથે જોડાયેલો છે. કહેવાય છે કે પાંડવો આ માર્ગે સ્વર્ગમાં ગયા હતા. મહાભારત કાળથી બનેલો એક પુલ આજે પણ અસ્તિત્વમાં છે, જે ‘ભીમ પુલ’ તરીકે ઓળખાય છે.
આમ તો સરસ્વતી નદી લુપ્ત થઈ ગઈ છે, પરંતુ તમે તેને હજી પણ માના ગામમાં જોશો. અહીં ગામના છેવાડે એક ધોધ ખડકોમાંથી પડતો જોવા મળે છે. તેનું પાણી થોડે દૂર જતાં જ અલકનંદા નદીમાં ભળી જાય છે. તેને સરસ્વતી નદીનું ઉદગમ સ્થાન માનવામાં આવે છે.
એવું કહેવાય છે કે જ્યારે પાંડવો આ ગામમાંથી સ્વર્ગ જઈ રહ્યા હતા, ત્યારે તેમણે અહીં હાજર સરસ્વતી નદી પાસેથી રસ્તો માગ્યો હતો, પરંતુ સરસ્વતીએ તેમને રસ્તો ન આપ્યો. આ પછી મહાબલી ભીમે નદી પરના બે મોટા ખડકો ઉપાડીને પોતાના માટે રસ્તો બનાવ્યો અને આ પુલ પાર કરીને તે આગળ વધ્યા. આ પુલને ભીમ પુલ કહેવામાં આવે છે.
આ ગામમાં વ્યાસની ગુફા પણ છે. એવું કહેવાય છે કે આ ગુફામાં વેદ વ્યાસજીએ મહાભારત મૌખિક રીતે બોલ્યા હતા અને ભગવાન ગણેશજીએ લખ્યા હતા. માના ગામ ઔષધિઓ માટે પણ પ્રખ્યાત છે. કહેવાય છે કે અહીં મળતી તમામ જડીબુટ્ટીઓ સ્વાસ્થ્યની દૃષ્ટિએ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. આ સિવાય એવું પણ કહેવાય છે કે જે પણ આ ગામમાં આવે છે તેની ગરીબી દૂર થઈ જાય છે.
