હોળીનો તહેવાર પૂરો થયા બાદ ઉનાળાની સિઝન શરૂ થઈ ગઈ છે. આ દરમિયાન દેશમાં મચ્છરોથી થતા રોગો ફેલાવા લાગ્યા છે. હોસ્પિટલોમાં ડેન્ગ્યુ, ચિકનગુનિયા, મેલેરિયા વગેરેના દર્દીઓ વધવા લાગ્યા છે. દુનિયામાં ઘણા લોકો મચ્છર કરડવાથી ખૂબ જ પરેશાન થઈ જાય છે, જેના કારણે તેમને ખંજવાળ જેવી સમસ્યા તો થાય જ છે, પરંતુ ડેન્ગ્યુ, જો મચ્છરો જ નાબૂદ થઈ જાય તો શું થશે? વિશ્વ ચાલો જાણીએ આ મામલે વિજ્ઞાન શું કહે છે.
વિશ્વમાં સૌથી વધુ મૃત્યુ મચ્છરોના કારણે થાય છે
મચ્છરોથી પરેશાન લોકો, તેમનાથી દૂર રહેવા માંગતા હોય, તો પણ તેમને વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ માટે રાખો જેથી તેઓ તેમના પર સંશોધન કરી શકે. ઘણા લોકોને જાણીને નવાઈ લાગશે કે દુનિયામાં મોટાભાગના મૃત્યુ મચ્છરોના કારણે થાય છે. મચ્છરોની શક્તિ બતાવવા માટે, લોકો એલેક્ઝાન્ડરના મૃત્યુનું ઉદાહરણ આપે છે, જેનું મૃત્યુ મચ્છરના કારણે થયું હોવાનું કહેવાય છે.
મચ્છર શું છે
મચ્છર એ જંતુ જૂથના જીવો છે.તેઓ માખીઓ જેવા ઉડતા જીવો છે જેમાં પુખ્ત મચ્છર અને મચ્છરના લારવા સંપૂર્ણપણે અલગ દેખાય છે. પુખ્ત મચ્છરને મધમાખીની જેમ ચાર નહીં પણ બે પાંખો હોય છે. મચ્છરોની ઘણી પ્રજાતિઓ છે જે તેમના ઇંડા મૂકવા માટે પ્રાણીઓ અને માણસોને કરડે છે અને લોહી ચૂસે છે.
માત્ર માદા મચ્છર કરડે છે
આપણે જેને મચ્છર કહીએ છીએ તે વાસ્તવમાં 3500 વિવિધ પ્રકારના જંતુઓ છે અને બધા અલગ અલગ રીતે વર્તે છે. મોટાભાગના મચ્છરો રાત્રે સક્રિય હોય છે અને ઘણા દિવસ દરમિયાન સક્રિય હોય છે. બધા લોકો જાણતા નથી કે માત્ર માદા મચ્છર જ કરડે છે. કારણ કે તેમને ઈંડા મૂકવા માટે લોહીની જરૂર પડે છે. તે જ સમયે, નર મચ્છર છોડનો રસ પીવે છે.
રોગો કેવી રીતે ફેલાય છે
જ્યારે માદા મચ્છર ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિને કરડે છે અને તેનું લોહી ચૂસે છે અને પછી અન્ય વ્યક્તિને કરડે છે, ત્યારે જ અન્ય વ્યક્તિને ચેપ લાગે છે. આ રીતે રોગો ફેલાય છે. તમામ મચ્છરોમાંથી માત્ર 40 પ્રકારની માદાઓ જ ખતરનાક છે કારણ કે તેઓ મનુષ્યોમાં રોગો ફેલાવવાનું કામ કરે છે.
મચ્છરનો ખતરો
વિશ્વમાં ઓછા ખતરનાક હોવા છતાં, આ મચ્છરો મેલેરિયા અને અન્ય જીવલેણ રોગો ફેલાવે છે. વિશ્વના ઘણા દેશો, ખાસ કરીને આફ્રિકા, એશિયા દક્ષિણ અને અમેરિકામાં હજારો લાખો લોકો મચ્છરજન્ય રોગોથી પીડાય છે અને તેમાંના મોટા ભાગના પાંચ વર્ષથી નાના બાળકોનો સમાવેશ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, પ્રશ્ન પૂછવામાં આવે છે કે શું મેલેરિયાનો ફેલાવો સમાપ્ત થશે તો વિશ્વ વધુ સ્વસ્થ નહીં બને.
પરંતુ મચ્છર જરૂરી નથી
સાંભળવું સારું છે કે મચ્છર ગાયબ થવાથી બિમારી નહીં રહે પરંતુ નથી મચ્છર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. મચ્છર ઘણી પ્રક્રિયાઓમાં ઉપયોગી છે. મચ્છર એ ઇકોસિસ્ટમનો એક ભાગ છે જ્યાં સજીવો ખોરાક માટે એકબીજા પર આધાર રાખે છે.
વિશ્વમાં અબજો મચ્છરો છે જે અન્ય પ્રાણીઓ માટે ખોરાક છે. જો કે અત્યાર સુધી એવો કોઈ જીવ મળ્યો નથી કે જેનો ખોરાક માત્ર મચ્છર જ હોય, તો પછી મચ્છર એ ખોરાકની સાંકળનો મુખ્ય ભાગ છે. પાણીમાં રહેનારા મચ્છર એ ઘણી માછલીઓનો પ્રિય ખોરાક છે. દેડકા, ડ્રેગનફ્લાય, કીડી, કરોળિયા અને અન્ય પ્રાણીઓના આહારનો મોટો હિસ્સો મચ્છર બનાવે છે. મચ્છરોનું અદૃશ્ય થવું એ જાણે વિશ્વ માંથી ચોખાનું ગાયબ થવા જેવું જ હશે. આ ઉપરાંત, નર મચ્છર છોડમાં પરાગનયન પ્રક્રિયાને પૂર્ણ કરવામાં ફાળો આપે છે. વૈજ્ઞાનિકો ખતરનાક મચ્છરો પર નિયંત્રણ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, પરંતુ તે નિશ્ચિત નથી કે ઉકેલ તેમને ક્યારે મળશે.
