અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને દેવશયની એકાદશી કહેવાય છે. દેવશયની એકાદશીના દિવસથી ભગવાન વિષ્ણુ સૂઈ જાય છે, તેથી તેને દેવશયની એકાદશી કહેવામાં આવે છે. દેવશયની એકાદશીને પદ્મ એકાદશી, અષાઢી એકાદશી અને હરિષાયની એકાદશી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ એકાદશી પછી ભગવાન વિષ્ણુ ચાર મહિના સુધી સૂઈ જાય છે.
ચાર મહિનાના આ સમયગાળાને ચાતુર્માસ કહેવાય છે. આ સમય દરમિયાન કોઈ શુભ કાર્ય કરવામાં આવતું નથી. ચાલો જાણીએ દેવશયની એકાદશીની તિથિ, શુભ સમય અને પૂજા પદ્ધતિ.
જાણો દેવશયની એકાદશી 2022 ક્યારે છે
રવિવાર, 10 જુલાઈ, 2022 ના રોજ દેવશયની એકાદશી
એકાદશી તારીખ શરૂ થાય છે – 09 જુલાઈ, 2022 સાંજે 04:39 વાગ્યે
એકાદશીની તારીખ સમાપ્ત થાય છે – 10 જુલાઈ, 2022 બપોરે 02:13 વાગ્યે
પારણાના સમય – 11 જુલાઈ, 2022 ના રોજ સવારે 05:56 થી 08:36 સુધી
દેવશયની એકાદશી પૂજા વિધિ
- આ દિવસે સવારે વહેલા ઊઠીને સ્નાન કરીને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો.
- આ પછી, પૂજા સ્થળને સારી રીતે સાફ કરો.
- આ પછી ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિ સ્થાપિત કરો.
- ભગવાન વિષ્ણુને પીળા વસ્ત્રો, પીળા ફૂલ, પીળા પ્રસાદ અને પીળા ચંદન અર્પિત કરો.
- આ પછી ભગવાન વિષ્ણુને પાન, સોપારી અર્પિત કરો.
- ત્યારબાદ ભગવાન વિષ્ણુની સામે દીવો પ્રગટાવો અને પૂજા કરો.
– દેવશયની એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુનો આ મંત્ર “सुप्ते त्वयि जगन्नाथ जमत्सुप्तं भवेदिदम्. विबुद्धे त्वयि बुद्धं च जगत्सर्व चराचरम्..“નો જાપ કરવો જોઈએ.
દેવશયની એકાદશીના દિવસે સૌપ્રથમ ભગવાન વિષ્ણુને શયન કરાવો, પછી જ સ્વયં સૂઈ જાઓ.
વ્રતથી ફળપ્રાપ્તિ
મહાભારતના સમયમાં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ પોતે એકાદશીના વ્રતનું મહત્વ જણાવ્યું હતું. દેવશયની એકાદશીનું વ્રત અનેક પ્રકારના ફળની પ્રાપ્તિ કરાવનારું છે.
1. પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર દેવશયની એકાદશીનું વ્રત વિધિપૂર્વક કરવાથી વ્યક્તિને તમામ પ્રકારના કષ્ટમાંથી મુક્તિ મળે છે. 2. વ્રતના પ્રતાપે જીવનની તમામ અડચણો દૂર થાય છે. 3. ક્યારેય ધન-ધાન્યની અછત નથી વર્તાતી. 4. વ્રત દરમિયાન ભગવાન વિષ્ણુ અને પીપળાના વૃક્ષની પૂજા કરવાથી વિશેષ લાભ મળે છે.
ચાતુર્માસનો થશે પ્રારંભ
ઉલ્લેખનિય છે કે દેવશયની એકાદશીથી જ ચાતુર્માસનો પ્રારંભ થઈ જશે. અર્થાત્ આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ નિંદ્રાધીન થશે અને આવનારા ચાર માસ સુધી શ્રીહરિ પાતાળ લોકમાં જ નિવાસ કરશે. આ દરમિયાન કોઈપણ માંગલિક કાર્ય કરવામાં આવતા નથી. લોકવાયકા એવી છે કે ભગવાન વિષ્ણુ પાતાળ લોકમાં નિંદ્રાધીન હોઈ તે ભક્તોની મનોકામના નથી સાંભળી શકતા અને એટલે ભક્તોની કામના પરિપૂર્ણ પણ નથી કરી શકતા.
ચાર મહિના બાદ સૂર્યદેવ જ્યારે તુલા રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે, તે દિવસે ભગવાન વિષ્ણુનો શયનકાળ સમાપ્ત થાય છે. જેને દેવઉઠી અગિયારસ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસથી ફરીથી તમામ માંગલિક કાર્ય શરૂ કરી શકાશે. એટલે હાલ તો દેવશયની એકાદશી જ એ શ્રેષ્ઠ અવસર છે કે જ્યારે શ્રીહરિને પછી ભક્તો પુણ્યનું ભાથું બાંધી શકે છે.
