જો તમે પણ લાંબા સમય સુધી પાણીમાં નહાશો અથવા પાણીમાં લાંબા સમય સુધી કામ કરવાથી હાથ સંકોચાઇ જાય છે, શું તમે જાણો છો આવું શા માટે થાય છે. આપણે બધાએ કદાચ એ બાબત પર ક્યારેય ધ્યાન નહીં આપ્યું હોય કે આવું શા માટે થાય છે ? આવો જાણીએ પાણીમાં લાંબા સમય સુધી હાથ રાખવાથી અથવા શરીરના સંપર્કથી શરીરમાં સંકોચન શા માટે આવે છે.
પાણીના લાંબા સમય સુધી સંપર્કમાં રહેવાથી ત્વચા સંકોચાય છે
લાંબા સમય સુધી પાણીમાં રહેવાથી કે નહાવાથી આપણા હાથ અને પગની ત્વચા સંકોચાઈ જાય છે. ખાસ વાત એ છે કે આપણા હાથ અને પગની ત્વચા બાકીની ત્વચા કરતા ઘણી જાડી હોય છે. આ સિવાય પાણીમાં રહેવાથી ત્વચામાં સંકોચન પણ થોડા સમય માટે થાય છે અને પછી તે જાતે જ ઠીક થઈ જાય છે. વાસ્તવમાં, આ આખી પ્રક્રિયા કુદરતી છે અને સામાન્ય રીતે કોઈ ખરાબ અસર થતી નથી.
આપણી ત્વચા પર્યાવરણ પ્રમાણે પોતાને અનુકૂળ કરે છે
પાણીમાં રહેવાથી કે ન્હાવાને કારણે ત્વચામાં સંકોચન થવાનું કારણ જાણતા પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે આપણું શરીર પર્યાવરણ પ્રમાણે પોતાને અનુકૂળ કરે છે. તેથી, પાણીને લીધે ત્વચા સંકોચાઈ જાય પછી, ભીની વસ્તુ પર આપણી પકડ મજબૂત બને છે જ્યારે આપણે ભીની વસ્તુને સૂકા હાથથી સારી રીતે પકડી શકતા નથી. આટલું જ નહીં, પગની સંકોચાતી ત્વચાની મદદથી આપણે સ્વિમિંગ પૂલમાં અથવા ભીની સપાટી પર સારી રીતે ચાલી શકીએ છીએ. તે જ સમયે, જો આપણા પગ શુષ્ક હોય, તો ભીની સપાટી પર ચાલવું ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે અને આપણે લપસી જઈએ છીએ.
આ ખાસ ઓઇલ ત્વચાના ઉપરના સ્તર પર હોય છે
ચાલો હવે જાણીએ કે લાંબા સમય સુધી પાણીમાં રહેવાથી કે નહાવાને કારણે આપણા હાથ અને પગની ત્વચા કેમ સંકોચાઈ જાય છે. આપણી ત્વચાના ઉપરના સ્તર પર સેબમ નામનું તેલ હોય છે. તે આપણી ત્વચાને સુરક્ષિત રાખવાની સાથે સાથે મુલાયમતા અને ભેજ પણ પ્રદાન કરે છે. તમે આ સીબુમ ઓઈલના કામને એવી રીતે પણ સમજી શકો છો કે તે આપણી ત્વચા પર રેઈનકોટની જેમ કામ કરે છે. આ જ કારણ છે કે જ્યારે તમે શુષ્ક હાથ ધોશો ત્યારે પાણી સરળતાથી સરકી જાય છે.
તો તેના કારણે હાથ-પગની ત્વચા સંકોચાઈ જાય છે.
પરંતુ, જ્યારે આપણે લાંબા સમય સુધી પાણીમાં બેસીએ છીએ અથવા સ્નાન કરીએ છીએ, ત્યારે આપણી ત્વચા પર હાજર સીબમ ઓઇલ ધોવાઇ જાય છે. આ જ કારણ છે કે આવી પરિસ્થિતિઓમાં આપણા હાથ અને પગની ઉપરની ત્વચામાં પાણી પ્રવેશવા લાગે છે અને વધુ પાણી જવાથી ત્વચા સંકોચાઈ જાય છે. જો કે, ચામડીના ઉપરના સ્તરમાં પાણીનું બાષ્પીભવન થતાં, આપણા હાથ અને પગની ત્વચા પહેલાની જેમ સામાન્ય થઈ જાય છે. ઉપરાંત એક કારણ એ પણ છે કે ત્વચા જ્યારે પાણીના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે રક્ત પ્રવાહ મંદ પડી જાય છે, જેના કારણે ચામડીનું સંકોચન શરૂ થાય છે.
આ પણ એક મોટું કારણ છે
આ સિવાય હાથ-પગની ત્વચા સંકોચાઈ જવા પાછળ બીજું કારણ પણ છે. ખરેખર, આપણી ત્વચા કેરાટિનથી બનેલી છે. કેરાટિન શરીરના બાકીના ભાગની ત્વચા કરતાં હાથ અને પગની ત્વચામાં વધુ અસરકારક છે. તેથી, લાંબા સમય સુધી પાણીના સંપર્કમાં રહેવાથી, આપણા હાથ અને પગની ચામડી પાણીને શોષવા લાગે છે અને સંકોચાય છે. પાણીને કારણે ત્વચા સંકોચાઈ જવાની પ્રક્રિયાને Aquatic Wrinkles કહે છે.
