હિંદુ ધર્મમાં પૂજા અને શુભ કાર્યો દરમિયાન વપરાતા શંખનું ધાર્મિક મહત્વ ઘણું છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, સમુદ્ર મંથન દરમિયાન ધન અને કિંમતી વસ્તુઓ નિકળ્યા, સાથે લક્ષ્મિ પણ નિકળ્યા,દેવી પોતાની સાથે શંખ લાવ્યા. જે રીતે હિન્દુ ધર્મમાં તમામ પ્રકારના શિવલિંગ અને શાલિગ્રામની પૂજા કરવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે પૂજામાં વિવિધ પ્રકારના શંખનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
કેટલાક શંખ ફૂંકવા માટે અને કેટલાક શંખ માત્ર પૂજા અને દર્શન માટે જ શુભ માનવામાં આવે છે. ચાલો આપણે સનાતન પરંપરામાં શુભતાના પ્રતીક ગણાતા શંખના પ્રકાર અને તેના ધાર્મિક અને જ્યોતિષીય મહત્વ વિશે વિગતવાર જાણીએ.
શંખના કેટલા પ્રકાર છે
સનાતન પરંપરામાં 10 પ્રકારના શંખ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. તેમાં કામધેનુ શંખ, ગણેશ શંખ, અન્નપૂર્ણા શંખ, મોતી શંખ, વિષ્ણુ શંખ, ઐરાવત શંખ, પૌંડ્ર શંખ, મણિપુષ્પક શંખ, દેવદત્ત શંખ અને દક્ષિણાવર્તી શંખનો સમાવેશ થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જેની પાસે આ શંખ હોય છે, તેમના ઘરમાં હંમેશા સુખ, ધન અને સૌભાગ્ય રહે છે.
શંખની પૂજા કરવાથી ભાગ્યમાં સુધારો થાય છે
હિન્દુ ધાર્મિક માન્યતા મુજબ તમામ શંખનું પોતપોતાનું મહત્વ હોય છે અને તમામ શંખ કેટલાક શુભ પરિણામ આપે છે, પરંતુ વિષ્ણુ શંખ, મોતી શંખ અને દક્ષિણાવર્તી શંખ ઘરમાં રાખવાથી અને તેની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિનું સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. જીવનમાં ક્યારેય કોઈ વસ્તુની કમી નથી.
શંખની પૂજા અને ફૂંક કરવાથી લાભ થાય છે
- હિન્દુ ધર્મમાં શંખને દેવી લક્ષ્મીનો ભાઈ માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે જે ઘરમાં શંખની પૂજા કરવામાં આવે છે, ત્યાં ધનની દેવી લક્ષ્મીનો વાસ હંમેશા રહે છે.
- હિન્દુ માન્યતા અનુસાર, કોઈપણ શુભ કાર્યની શરૂઆત કરતી વખતે શંખ ફૂંકવાથી કોઈપણ અવરોધ વિના સમયસર પૂર્ણ થાય છે.
- એવું માનવામાં આવે છે કે જે ઘરમાં દરરોજ પૂજામાં શંખ ફૂંકવામાં આવે છે, તે ઘરની તમામ નકારાત્મક ઉર્જા દૂર થઈ જાય છે અને ત્યાં હંમેશા સુખ-સમૃદ્ધિ બની રહે છે.
- જે વ્યક્તિ દરરોજ શંખ ફૂંકે છે તેના ફેફસાં હંમેશા મજબૂત રહે છે અને મન શાંત રહે છે.
- તેને ઘરમાં રાખવાથી વાસ્તુ દોષ દૂર થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો શંખને ઘરના દરવાજા પાસે રાખવામાં આવે તો ઘરમાં નકારાત્મક ઉર્જાનો પ્રવેશ થતો નથી.
(અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)