બાળકોમાં વધતી સ્થૂળતાથી ચિંતિત, ગ્રાહક બાબતોનું મંત્રાલય સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક ગણાતા જંક ફૂડ સંબંધિત જાહેરાતો પર પ્રતિબંધ મૂકવાના પ્રસ્તાવ પર વિચાર કરી રહ્યું છે. ઉપભોક્તા બાબતોના મંત્રાલયના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું કે તાજેતરમાં યોજાયેલી બેઠકમાં મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયે આ સંબંધમાં એક સૂચન આપ્યું છે. મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયે નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વેમાંથી મળેલા ડેટાનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું છે કે દેશમાં બાળકોમાં વધી રહેલી મેદસ્વીતા આનો પુરાવો છે.આ કારણથી આવી જાહેરાતોમાં લગામ લાગે તો સારી બાબત છે.
અધિકારીએ પીટીઆઈને જણાવ્યું કે ફૂડ સેફ્ટી એન્ડ સ્ટાન્ડર્ડ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા પણ ખાદ્ય ઉત્પાદનોના પેકેટો પર પોષક તત્વોની વિગતો સાથે સંબંધિત નિયમો સાથે બહાર આવી છે.તેમણે કહ્યું કે જંક ફૂડ સંબંધિત જાહેરાતોની અસરને ધ્યાનમાં રાખીને, બાળકો પર કેન્દ્રિત જાહેરાતોની જોગવાઈને ભ્રામક જાહેરાતો પર પ્રતિબંધની માર્ગદર્શિકામાં પણ સામેલ કરી શકાય છે. આ માર્ગદર્શિકા માર્ચના અંત સુધીમાં બહાર આવવાની ધારણા છે.
ડાયાબિટીસ અને ચરબીયુક્ત ખાદ્ય ઉત્પાદનો પર કર લાદવાનો વિચાર
વધુમાં, સરકારની થિંક-ટેન્ક નીતિ આયોગે તેના 2021-22ના વાર્ષિક અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે ભારતે વધતી જતી સ્થૂળતાનો સામનો કરવો જોઈએ, જેમ કે ખાંડ, ચરબી અને મીઠું વધુ હોય તેવા ખોરાક પર કરવેરા અને ફ્રન્ટ-ઓફ-ધ-પૅક લેબલિંગ જેવી કાર્યવાહી કરી શકે છે.
નોન-બ્રાન્ડેડ નમકીન, ભુજિયા, વેજીટેબલ ચિપ્સ અને નાસ્તા પર પાંચ ટકા ગુડ્સ એન્ડ સર્વિસ ટેક્સ લાગે છે, જ્યારે બ્રાન્ડેડ અને પેકેજ્ડ પ્રોડક્ટ્સ માટે જીએસટી દર 12 ટકા છે. નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે 2019-20 અનુસાર, મેદસ્વી મહિલાઓની સંખ્યા વધીને 24 ટકા થઈ ગઈ છે, જે 2015-16માં 20.6% હતી. જ્યારે પુરુષોના કિસ્સામાં આ આંકડો 18.4 ટકા વધીને 22.9 ટકા થયો છે.
હવે સંપૂર્ણ માહિતી પેકેટની પાછળ નહીં સામે હશે
FSSAI એ આવા ઉત્પાદનોના પેકિંગમાં આપવામાં આવેલી માહિતીનું સ્થાન બદલવાની યોજના બનાવી છે. ‘જંક ફૂડ’ રેગ્યુલેશન માટે, ઉત્પાદનોમાં પોષક માહિતીને આગવી રીતે મૂકવાની યોજના છે. ઉત્પાદનની પોષક માહિતીને ઉત્પાદનના પેકેજિંગમાં આગળની બાજુએ પ્રસિદ્ધ કરવાની યોજના છે.
પેકેટના પાછળના ભાગને બદલે, ફૂડ વિશેની માહિતી ગ્રાહકોને સરળતાથી જોઈ શકાય તેવી જગ્યાએ પ્રકાશિત કરવામાં આવશે. આવી માહિતી હવે પાછળ કે બાજુને બદલે ઉત્પાદન પેકેજીંગની આગળની બાજુએ વધુ સ્પષ્ટ અને સ્પષ્ટ થશે.
